Enkele jaren geleden vloog ik voor het eerst naar het Griekse eiland Samos, waar ik in zeer korte tijd een aantal highlights bezocht, filmde en fotografeerde. Het eiland had een goede indruk op me achtergelaten, maar niet in verhouding met de enthousiaste reacties van fanatieke Samos-gangers die ik persoonlijk had vernomen. Had ik het niet goed gezien of keken de Samos-liefhebbers door een roze bril? Gezien het enthousiasme van al die mensen, zal het waarschijnlijk aan mij gelegen hebben, ik had vast iets gemist. Sindsdien bleef het kriebelen en heb ik altijd de drang gehad er terug te gaan om wat langer te blijven. En zo geschiedde! Half september was het zover, ik kocht de vliegtickets en vloog naar Samos. Ik wilde het eiland nu echt gaan ontdekken. 

Samos is een bergachtig eiland in het oosten van de Egeïsche zee, het ligt vlakbij Turkije, ter hoogte van Athene. Wanneer je naar Samos vliegt, dan land je op het vliegveld dat vlakbij de populaire badplaats Pythagorion ligt. Vooraf had ik nog geen hotel geboekt, want ik twijfelde tussen Pythagorion en Kokkari, de populairste vakantieplaatsen van het eiland. Uiteindelijk koos ik voor Kokkari, vraag me niet waarom, want achteraf gezien zijn beide badplaatsen prachtig. 

DE NOORDKUST VAN SAMOS

Als ik Kokkari in het kort moet omschrijven dan zeg ik dat Kokkari een gezellig dorp is met een pittoresk haventje waar vele leuke tavernes, cafetaria’s en winkeltjes zijn. Het centrum is erg levendig, vooral ’s avonds is het hier erg druk. Je ziet mensen heen en weer slenteren aan dekade en door de smalle steegjes. Het dorp is erg geliefd onder Nederlandse toeristen; waar ik ook langsliep, ik hoorde mensen Nederlands praten. Bij sommige cafetaria’s hebben ze zelfs grote schermen hangen waar men Nederlandse TV heeft om voetbalwedstrijden van Nederlandse clubs te kunnen volgen, fijn voor de voetballiefhebbers.

Kokkari | Samos 

Overdag kun je vanuit Kokkari veel ondernemen, omdat er in de omgeving veel te zien en te doen is. De afstanden zijn niet zo groot op het eiland en je kunt overdag gemakkelijk ieder uiterst hoekje van het 45 kilometer lange eiland verkennen. Wil je lekker in de zee zwemmen, ten westen van Kokkari op kleine afstand van de haven ligt het lange kiezelstrand van Kokkari. Over de lengte van het strand zijn hotels, restaurants en cafetaria’s. Veel toeristen kiezen ervoor om iets verder te gaan, heel populair zijn de stranden Lemonakia en Tsamadou. Beide stranden liggen op loopafstand, op ongeveer 30 minuten wandelen van Kokkari.

Samos heeft zowel aan de noordkust als aan de zuidkust mooie stranden en interessante badplaatsen. Aan de noordkust ligt o.a. de hoofdstad van het eiland, Samos-stad, tien kilometer ten westen van Kokkari. Veel Grieken noemen de hoofdstad Vathy, wat eigenlijk de naam van de diepe baai (Vathy = diep) is en waar de oude haven van Vathy zich bevond. Ook de oude wijk,  die op de hellingen van de heuvels bij Samos-stad ligt,  noemt men Vathy. Ook dit deel van de stad moet je bezoeken want hier proef je het rijke verleden van stad, hier zijn oude, traditionele huizen en een wandeling door de smalle steegjes is erg aangenaam. Het drukste deel van de stad is bij de haven. Wanneer je Samos-stad bezoekt, dan kun je de auto het beste bij de vissershaven parkeren en dan naar het onlangs vernieuwde Pythagoras-plein lopen. Hier zijn veel leuke terrassen waar je heerlijk van een ijskoude frappé kunt genieten. In de straatjes eromheen zijn de meeste winkels waar je heerlijk kunt shoppen.

Grote badplaatsen zijn er aan de noordkust verder niet, behalve Karlovassi. Er zijn een aantal kleinere badplaatsen die niet al te druk zijn, maar wel heel geschikt voor mensen die van een rustige vakantie willen genieten en graag willen wandelen in de prachtige, groene omgeving. Neem bijvoorbeeld Agios Konstandinos en Avlakia, twee kustdorpjes ten westen van Kokkari. Verwacht hier geen super stranden, het zijn vooral kleine standen met kiezels. Maar wat ik hier erg mooi vond zijn de achterliggende, groene bergen. Het mooiste strand hier is het kiezelzand van Tsambou dat tussen Avlakia en Agios Konstandinos ligt. 

Agios Konstandinos | Samos

Twee zeer populaire bergdorpen liggen in de bergen achter Avlakia en Agios Konstantinos; Vourliotes dat via een weg bij het strand van Tsambou bereikbaar is en Manolates dat via Agios Konstandinos bereikbaar is. Mocht je daar in de buurt zijn, neem de moeite om de bergen naar boven in  te rijden, want dat is genieten blazen. Allereerst het panoramisch uitzicht over de Noordkust van Samos, dat is fascinerend! Vourliotes ligt op 360 meter hoogte, ten zuiden van de fraai begroeide berg Ampelos. Vourliotes is uitermate geschikt voor wandelaars en de natuur is hier schitterend. Er zijn gemarkeerde bergpaden die de wandelaars kunnen volgen. In het dorp en op het dorpsplein zijn leuke restaurants en cafés. Rondom het dorp zijn vele wijngaarden en dit gebied staat ook bekend om de goede wijn, die hier vandaan komt. Vanaf Agios Konstandinos loopt er een weg de bergen in richting Manolates. De weg loopt via de Vallei der Nachtegalen. Men heeft deze vallei zo genoemd omdat hier inderdaad heel veel nachtegalen zijn en mooi zingen. Deze route is schitterend met overal groene bossen en waterbronnen. Via een heleboel bochten kun je helemaal naar boven rijden, waar Manolates ligt. De weg is wel heel smal, dus let op in de bochten. Manolates is een schilderachtig bergdorpje met geplaveide straatjes, traditionele huisjes en marmeren waterbronnen.  Het is een dorp waar in de zomer veel toeristen komen. In het dorp zijn veel leuke souvenirwinkeltjes en enkele leuke restaurantjes. Een wandeling door het dorp is op zich al een leuke happening. Parkeren kun je aan de rand van het dorp, er is hier een parkeerplaats. Veel toeristen kiezen ervoor om naar Manolates te wandelen en vanaf daar naar andere bergdorpen in de buurt. De natuur is hier zeer fraai en in de lente zijn er overal bloemen te zien.

Een van de grootste stadjes van Samos is Karlovassi dat in het westen van Samos ligt en waar de op één na grootste haven van het eiland zich bevindt. Karlovassi bestaat uit een oud en een nieuw gedeelte. Het is niet bepaald een toeristische stad, het is eerder een stad die in het verleden hoogtijdagen heeft gekend vanwege de handel (eind 18e eeuw) en dat zie je terug in de vele neoklassieke gebouwen. In nieuw Karlovassi bevindt zich een plein waar veel hippe cafetaria’s zijn. Een opvallend gebouw nabij het plein is ‘Porfyriada’. Dat is een school die in het begin van de 19e eeuw is gebouwd en vorig jaar is gerenoveerd. Wat ook opvallend is, zijn de vele mooie, grote kerken. In Karlovassi is een groot kiezelstrand, maar de populairste stranden liggen ten westen van het stadje, bij Potami. Potami ligt in een magische omgeving, met veel groen en watervallen. 

Manolates | Samos
 

DE ZUIDKUST VAN SAMOS

De zuidkust van Samos is, volgens mij, nog meer geliefd dan de noordkust, ondanks het populaire Kokkari aan de noordkust. De zuidkust oogt iets droger, de natuur is er iets kaler en er zijn minder bossen, maar de stranden zijn idyllischer; hier bevinden zich de mooie zandstranden van Samos. Laten we vanaf de zuidwestkust beginnen.Neem bijvoorbeeld de badplaats Limnionas. Schitterend! Niet al te druk, een zeer mooi strand met daarachter een soort duinen. Hier zijn leuke terrassen aan het strand en goede accommodaties achter het strand en op de hellingen van de heuvels eromheen. Wil je de absolute rust opzoeken, dan kun je te voet in westelijke richting lopen (met auto kan ook, let wel op: zandwegen!) en afgelegen stranden bezoeken. Ook hier is de natuur prachtig! Je moet wel goed ter been zijn want, wil je daar zwemmen, dan moet je vanaf boven naar beneden lopen via allerlei smalle, soms erg steile,  wandelpaden. De kans is groot dat je ook nudisten tegenkomt, ‘t is maar dat je het weet!

Een van de mooiste stranden van Samos, misschien wel het mooiste strand, vond ik het strand van Psili Ammos dat drie kilometer ten oosten van Limnionas ligt, op de route van Limnionas naar Votsalakia-Marathokampos. Verwar dit strand niet met het strand Psili Ammos dat aan de zuidoostkust ligt bij Mykali, voorbij Pythagorion. Dit is dus één van de stranden waar fotografen van reisbladen graag een plaatje schieten en dat heb ik dus ook gedaan! Het strand van Psili Ammos (dit betekent ‘dun/fijn zand’), is een strand waar mensen uit Marathokampos en mensen vanuit het hele eiland komen zwemmen omdat het strand hier, iets ‘paradijselijks’ heeft. In Psili Ammos is geen dorp. Er zijn wel een aantal zaakjes waar je een hapje kunt eten of iets kunt drinken.

Limnionas | Samos

Een van de populairste stranden van het eiland is Marathokampos, dat in een adem met Votsalakia genoemd wordt. In principe is Marathokampos een dorp op de hellingen van de berg Kerketea . Het strand ligt ongeveer drie kilometer van het dorp, dat strand noemt men “het strand bij Marathokampos”. Votsalakia, dat kiezeltjes betekent, is het verlengde van het Marathokampos-strand of beter gezegd, het is een gedeelte daarvan. Toen ik in Votsalakia was, vroeg k aan iemand die daar woonde, waarom dit gedeelte Votsalakia heette. Het blijkt dus dat het strand de naam heeft gekregen van een taverna die hier is, die ‘Votsalakia’ heet. Inwoners, vooral  uit Marathokampos, kwamen regelmatig naar deze taverna en zo ontstond de naam Votsalakia.  Dit kustgebied is erg toeristisch, want over een lengte van ongeveer drie kilometer bevinden zich heel mooie stranden waar allerlei tavernes, cafetaria’s, discotheken, supermarkten, autoverhuurbedrijven en toeristische winkeltjes zijn.

De populairste badplaats aan de zuidkust van Samos is echter Pythagorion, dat ongeveer 35 kilometer ten oosten van Marathokampos ligt. Pythagorion en Kokkari zijn de meest geliefde badplaatsen op het eiland, maar zijn er grote  verschillen tussen deze twee badplaatsen?  Toen ik in Samos-stad was vroeg ik aan de eigenaar van een autoverhuurderbedrijf, “wat is leuker, Pythagorion of Kokkari?”. Zijn antwoord was  “even leuk, beide dorpen zijn fantastisch en gezellig. Het enige verschil, misschien, bij Pythagorion komen omwille van de grotere haven vaak mooie jachten met rijkelui, waarschijnlijk is dat het grote verschil met het vissershaventje van Kokkari”.

Marathokampos | Samos

Mijn indruk is dat Pythagorion inderdaad iets ‘luxer’ oogt, dat zie je aan de mooie, verzorgde straten en herenhuizen, maar of ik nu het ene of andere dorp leuker vind? Nee ze zijn beiden uitstekend! Het drukste gebied bij Pythagorion is het gebied rond de haven, men beweert dat deze haven de oudste haven in de Middellandse Zee is.  Tientallen leuke terrassen en mooie zaken rondom de haven zorgen voor een lekker vakantiegevoel. Het is hier supergezellig, zowel overdag als in de avond. Pythagorion is een leuke en tevens levendige stad die genoemd is naar de Griekse filosoof Pythagoras, zijn standbeeld staat in de haven. In Pythagorion, links van de haven,  bevindt zich een klein kiezelstrand waar het in de zomer altijd druk is. De meeste toeristen zwemmen echter in het gebied tussen Pythagorion en Ireon waar zich een zes-kilometer lang kiezelstrand bevindt. Erg geliefd is ook Potokaki, dat is een klein kustdorpje naast de landingsbaan van het vliegveld. Potokaki wordt meestal in een adem met Pythagorion genoemd. 

Ireon ook wel Heraion genoemd, vond ik erg gezellig. Het is minder druk dan Pythagorion, maar heeft genoeg gezellige drukte, dat komt door de kleinere zand-kiezelstranden en de vele leuke restaurantjes en cafeetjes aan de kade. Net buiten Ireon bevindt zich het antieke Ireon, wat de heilige plaats van de Godin Hera is, beschermgodin van Samos. Hera is volgens de Griekse mythologie hier geboren.

Een van de belangrijkste bezienswaardigheden in deze regio is de tunnel van Efpalinos die 1036 meter lang is en in de zesde eeuw voor Christus is gegraven, om als aquaduct te dienen. Het bijzondere aan deze tunnel is dat men destijds, aan beide kanten van de berg is gaan graven en met bewonderenswaardige nauwkeurigheid hebben beide tunnels elkaar in het midden ontmoet. 
Mocht je in Pythagorion zijn, dan is een bezoek aan het klooster van Spiliani ook een aanrader, ten eerste al voor het uitzicht vanaf de heuvel. Hier bevindt zich een grot en in de grot een kapelletje. 

Pythagorion | Samos

HET OOSTEN VAN SAMOS

Vanaf Pythagorion bezocht ik vervolgens  het oostelijk gedeelte van Samos. Heel bijzonder vond ik hier de smalle zee strook, waar Turkije op minder dan twee kilometer afstand ligt. Hier aan de zuidoostkust van Samos zijn leuke stranden, sommige zijn kiezelstranden, andere zandstranden. Bij Mykali is een groot kiezelstrand waar een aantal restaurants zijn en iets verder ligt Psili Ammos, dat is een kleine badplaats waar een mooi zandstrand is en waar een aantal leuke taverna’s zijn.  Hier kan je aan het water van een heerlijke wijn en lekker eten genieten! De bekendste badplaats in dit gebied is het dorpje Posidonio. Het dorp ligt in een prachtige baai waar de heuvels begroeid zijn met groene struiken, olijfbomen en pijnbomen en waar het zeewater turquoiseachtige tinten heeft. Het is een vrij toeristisch dorp, maar niet al te druk, waar enkele leuke terrassen zijn. Er is een smal kiezelstrand waar de badgasten in de schaduw van de pijnbomen kunnen liggen en daarnaast is er een vissershaventje waar behalve vissersboten ook jachten aanmeren.

Prachtig vond ik eigenlijk de hele oostkust, de natuur is hier mooi, je ziet vooral veel dennenbomen.  In het oosten van Samos zijn twee mooie baaien, die van Kerveli  en Mourtia. Een bezoek aan het strand van Mourtia is een absolute aanrader. Het zandstrand wordt in het noorden beschut door een hoge, groene, steile berg, op de top van die berg zie je het klooster van Zoodochou Pigis. In de baai van Mourtia zie je vele vissersboten en toeristische boten. Het goudgele strand, de palmbomen aan het strand, de turquoise zee en de groene natuur eromheen zijn een lust voor het oog. Op het strand zijn verder geen terrassen, je ziet wel veel eendagstoeristen die hier met de boot zijn gekomen of met de auto. Op loopafstand van Mourtia zijn nog twee mooie stranden, dat zijn Mikri Lakka en Megali Lakka. Deze twee stranden zijn alleen te voet of met de boot bereikbaar.

Als je in Mourtia bent geweest, dan raad ik je aan om ook de steile berg ten noorden van Mourtia naar boven te rijden naar het klooster van Zoodochou Pigi dat op ongeveer 350 meter hoogte ligt. Het uitzicht vanaf hierboven is niet normaal, zo mooi! Hier krijg je geen spijt van! Het laatste dorp dat ik hier in het westen bezocht, was het dorp Agia Paraskevi dat ten noordoosten van Samos-stad ligt. Het is een typisch vissersdorp in een mooie, kleine baai waar eigenlijk niet zo veel te doen is. Toch zijn er enkele hotels en kamers te huur. Er zijn een paar terrassen, een smal kiezelstrand en een klein vissershaventje.

Mourtia | Samos

DE DORPEN VAN SAMOS

Wil je een eiland echt ervaren, dan bestaat er niets beters dan de dorpen in het binnenland te bezoeken en daar op terrasjes op de dorspleinen te gaan zitten en met dorpsbewoners in contact komen. Dat is een van die dingen waar ik zelf het meest van geniet, want wanneer je dat doet, dan proef je het echte, dagelijkse leven van die mensen en hoor je vaak allerlei interessante verhalen. Eerder in dit artikel had ik het al over de dorpen Manolates en Vourliotes gehad, waar ik het erg leuk vond. De dorpen Mavratzei, Pandrosso en Mesogeio in het hart van het eiland, vond ik ook erg speciaal.

Mavratzei is een pittoresk bergdopje, elf kilometer ten noordwesten van Pythagorion. In het dorp, dat in een groene omgeving ligt, zijn mooie traditionele huizen en steegjes. Er zijn een tweetal taverna’s, eentje ligt in het centrum op het kleine dorpsplein. Er is een heel mooie kerk van Agios Georgios die in het jaar 1904 is gebouwd. In het dorp sprak ik de eigenaar van een winkeltje die mij vertelde dat Mavratzei vroeger een rijk dorp was, dat bekend stond om de keramieken ambachten en waar bijna 1000 mensen woonden. Er waren veel landbouwers die vooral olijfboomgaarden hadden. Helaas hebben de jongeren het dorp de laatste jaren vanwege de crisis verlaten, er wonen nu amper 100 mensen in Mavratzei. De belangrijkste bezienswaardigheid vlakbij Mavratzei is het klooster van Timios Stavros. Dit klooster is in het jaar 1592 gesticht door de monnik Nilos. De kerk is erg groot en de moeite waar om een bezoek binnen te brengen vanwege de grote, houten iconostase.

Vanaf het dorp Pyrgos dat iets verder ligt, loopt er een weg de groene bergen in. Deze route tussen de bergen is erg mooi. Op de hellingen van de bergen zie je overal dennenbossen. Mesogeio en Pandrosso liggen ten zuiden van de berg Karvounis, het zijn twee schilderachtige dorpjes die op minder dan 1000 meter van elkaar liggen. Pandrosso is het grotere dorp, opvallend zijn hier de vele mooie traditionele huisjes en de smalle geplaveide steegjes. Het dorp ligt op 630 meter hoogte, waardoor het hier ook in de zomer tamelijk koel kan zijn. Het dorp is erg geliefd bij bergwandelaars, want je kunt vanaf hier naar de top van de berg Karvounis (Profitis Ilias) wandelen en vervolgens naar het noorden toe, naar o.a. de dorpen Manolates en Vourliotes. Er zijn borden die het bergpad aangeven.

Al met al heb ik op Samos erg veel plezier gehad en ontzettend genoten. Samos kan ook de veeleisende toerist veel bieden, want het is een eiland met een mooie natuur, groene bergen, een  rijke cultuur, mooie stranden, prachtige dorpen en levendige badplaatsen. Mocht je nog niet besloten hebben waar je met vakantie naartoe wilt, dan is Samos misschien wel een hele goede optie!

Karlovassi | Samos