Samos is het eiland waar de legende en de schoonheid overheersen. Het eiland van de 'vader van de wiskunde' Pythagoras, van de astronoom Aristarchos, van de filosoof Epicurus. Het is het huis van Hera en de plaats die onderdak bood aan Herodotus en Aisopus.
Het was een belangrijk handelscentrum in het Egeïsch Zeegebied in de oudheid en een grote zeemacht die in contact kwam met belangrijke culturen uit het Middellandse Zeegebied. Het is geen toeval dat de grote historicus Herodotus het eiland het meest belangrijke vond van alle "Griekse en barbaarse steden". Het was het centrum van de Ionische beschaving en heeft een onbeschrijflijke prestige gekend. En dit prestige heeft het eiland nooit verlaten. Zelfs vandaag de dag nog maakt het feit dat het eiland vlakbij de kust van Klein-Azië ligt, het een verbindingsschakel tussen twee beschavingen.
Als mythische geboorteplaats van Hera, herbergt Samos het kustdorp Heraion, het grootste heiligdom van Griekenland volgens Herodotus, toegewijd aan de godin en beschermvrouwe van het huwelijk en de vrouwen. Van de 155 gigantische kolonnen staat er vandaag de dag nog maar eentje overeind, indicatief voor de grootte van deze plek van godsdienstige verering die gebouwd is op de ruïnes van minstens drie heiligdommen die vòòr die tijd op die plaats stonden.
Samos is een plek met een rijke begroeiing. Alles rondom je in het natuurlijke landschap is gemaakt van kleuren en licht. En elke voetstap is een ontdekking. Of je nu in de overweldigende bergen bent, zoals de Kerkis en de Ambelos of in de grotten, de kloven en de rivierbeddingen; de omgeving van Samos doet je denken aan het Griekse achterland in miniatuur. Beklim de Kerkis van Votsalakia naar Marathokambos tot aan zijn top, naar Vigla, op 1400 meter hoogte. Er zijn meer dan 1400 soorten zeldzame planten, waarvan veel inheems en tientallen soorten roofvogels.
Slenter door de dorpen, over de oude kei-wegen, om van dichtbij de Toren van Sarakinis te zien, een majestueus gebouw uit de 16e eeuw. Bezoek de kloosters van Zoodochou Pigis Ailliotissas, van Agia Zoni met de belangrijke bibliotheek en van Timios Stavros met de indrukwekkende troon. Maak de klim naar het klooster van Panagia Sarantoskaliotissa, gebouwd aan de ingang van de grot van Pythagoras. Toen de tiran Polykratis besloot om hem uit de weg te ruimen, vond de grote filosoof daar een schuilplaats.
Het geologische reliëf van Samos vormt een uitdaging voor degenen die per mountainbike het eiland willen verkennen. Elke zomer zijn steeds meer fietsers te zien, volledig uitgerust voor hun kleine avonturen. De plaatselijke fietsers spreken af bij het kerkje van Agios Ioannis, boven het kiezelstrand van Potamos en toeren naar Karlovasi, Konstantinos en Kokkari.
Observeerders van de wilde vogel fauna nemen plaats vlakbij de biotoop van Alyki of bij het meer Glyfada om de reigers, de kroeskop-pelikanen en de roze flamingo’s te fotograferen die daar uitrusten, voordat ze met hun trektocht beginnen. Wanneer de flamingo’s de lucht invliegen in de schemering, raken hun kleuren vermengd met het rood van de zonsondergang; dat is een feest om te zien en zal voor altijd in je reis herinneringen gegrift staan. En wanneer de hitte als een deken het eiland bedekt, gaan de kenners vroeg in de morgen op pad om naar de watervallen van Karlovasi te gaan. De grootste van de twee is vijf meter hoog en om deze te zien moet je de 60 houten traptreden omhoog klimmen tot aan de open plek in het bos met het panoramische uitzicht.
In Pythagorio, gebouwd op de ruïnes van de antieke stad van Samos, bevindt zich datgene dat veel mensen het achtste wonder van de oudheid noemen. En de werktuigbouwkundigen zijn het hier mee eens. In 550 v. Chr. nam de architect Efpalinos de taak op zich om om een tunnel te bouwen met een lengte van 1036 meter, in opdracht van de tiran Polykratis, om de twee zijden van de berg te verenigen en om de hoofdstad van Samos van toentertijd van water te voorzien. Dit prototype aquaduct diende onzichtbaar te zijn voor vijanden zodat ze het niet zouden kunnen vernietigen en de bewoners van Samos zonder water zouden komen te zitten. Efpalinos was zo’n belangrijk ingenieur dat hij, met alleen wiskundige berekeningen, tegelijkertijd begon met het uitgraven van beide kanten van dit tweemondige aquaduct! Een decennium later kwamen de twee werkploegen elkaar tegen in het midden van de stenen massa zonder ook maar de geringste afwijking! Om zijn slaven–arbeiders te stimuleren was Efpalinos zelfs een belofte aangegaan waar hij zich ook aan hield: zodra het project voltooid was, schonk hij hen de vrijheid. Het project van een authentiek mechanologisch genie…!
De grove lijnen van Samos houden niet op bij de belangrijke monumenten en de historische vertellingen. Noch bij de bergen en de wandelroutes. Samos is bovenal een modern eiland. Het is een eiland met kraakheldere, georganiseerde stranden, zoals dat van Tsamado, Lemonakia, Votsalakia in Marathokambos, Chrysi Ammos en Psili Ammos waar de bewoners van Samos zeggen dat je er in de ochtend de hanen van Turkije kunt horen. Voor de sportievelingen wordt op het strand van Livadaki maar ook in Potokaki in Pythagorio elk jaar een beach volley-toernooi georganiseerd. Voor rust en onbelemmerd contact met de natuur zijn Mikri Tsambo, Kerveli en Saitania de beste opties.
Samos is een plek met vele gezichten. Het eiland is levendig wanneer je verblijft in Vathy, Kokkari of Pythagorion. Het eiland is rustig wanneer je Marathokambos, Kerveli of Mykali prefereert. Het eiland leent zich voor uitbundige feesten, maar ook voor vredigheid; ideaal voor rust, overpeinzing en ontspanning.
Je kunt alle variaties van de Muskaatwijn van Samos proeven tijdens het wijnfeest dat wordt georganiseerd in de eerste tien dagen van augustus in Vathy. Hier koop je alleen het glas en je vult het zo vaak je wilt – of zo vaak je het aankan! De wijn van Samos heeft zo zijn eigen geschiedenis. Het Vaticaan had ooit zijn eigen wijnmakerij op het eiland en tegenwoordig is door de Katholieke Kerk het privilege afgestaan om kerk wijn te produceren voor de Heilige Eucharistie. De Muskaat van Samos neemt een bijzondere plaats in in de Franse wijnmarkt, één van de meest veeleisende markten van de wereld en is internationaal bekroond en onderscheiden om zijn rijke, fruitige aroma en krijgt steeds meer aanhangers. Hier kun je alleen ontrouw zijn aan de Muscaat door de lokale ouzo of souma te drinken, die wordt gemaakt van dezelfde druif als de beroemde wijn.
Niemand vertrekt uit Samos zonder een fles maagdelijke olijfolie en een pot tijm honing met zich mee te nemen. Dit is Samos. Elke bocht op de weg is een ontdekking. Een vruchtbare, gastvrije grond, die het ritme van de natuur weet te volgen, maar ook om het verlangen van de mensen naar echt amusement te vervullen. Vooral in augustus, met het muziekfestival “Manolis Kalomoiris” of het festival “Heraia – Pythagoria” met veel voorstellingen in het antieke theater van Pythagorio, van de lente tot aan de herfst. Het rockfestival dat meestal in Heraio wordt georganiseerd voor een weekend in de zomer. En natuurlijk het dorpsfeest van de Transfiguratie van Christus in Pythagorio in augustus, waar de bewoners en de bezoekers in de haven genieten van het magische schouwspel van vuurwerk.
